تریفالا
۱۴۰۲/۰۵/۰۷
خودمراقبتی در تابستان (۲)
۱۴۰۲/۰۵/۲۶
خودمراقبتی در تابستان (۱)
نویسنده: ستاره کیومرثی
هوا گرمه و انگار از آسمون آتیش می‌باره. توی گرمای شدید چقدر حواس‌تون به خورد و خوراکتون هست؟ چقدر به نیازهای لوله‌ی گوارشتون توجه می‌کنین؟
فرض کنین لوله‌ی گوارشتون یه قابلمه‌است؛ توی هر وعده، شما یه سری غذای جورواجور میریزین توش و وظیفه‌ی پختن و هضم کردنشون رو بهش محول می‌کنین.
به وقتی که می‌خواین غذا بپزین فکر کنین… زیر قابلمه یه آتش روشن می‌کنین، توش روغن یا آب میریزین و بعد موادی که می‌خواین بپزین رو میریزین توش.
توی لوله‌ی گوارش، آتش زیر قابلمه همون صفرا، اسید معده و آنزیم‌های گوارشیه…. و آب و روغن توی قابلمه بزاق و مخاط لوله‌ی گوارش‌تونه که وجودشون باعث می‌شه مسیر حرکت غذا در این لوله لغزنده باشه. همچنین این بزاق و مخاط غذا رو از یه ماده‌ی سخت و جامد به یه مایع نرم تبدیل می‌کنه که آنزیم‌های گوارشی می‌تونن باهاش ترکیب بشن و هضمش کنن.
حالا فرض کنین توی این هوای گرم در طول روز چند ساعت زیر آفتاب قرار بگیرین…. گرما و عنصر آتش همه‌ی وجودتون رو بغل کرده… پس عنصر آب شروع می‌کنه توی بدن‌تون و لوله‌ی گوارشتون کم و کمتر شدن…. به یه قابلمه فکر کنین و زیرش یه آتش خیلی بزرگ روشنه و توش هیچی آب و روغن باقی نمونده و همش بخار شده….
پس این تصور که چون عنصر آتش در تابستان زیاده، لوله‌ی گوارش ما خیلی قدرتمنده تصور اشتباهیه.
حال توی این شرایط شما با دوستاتون قرار می‌گذارین و می‌رین ناهار یا شام چلوکباب یا پیتزا نوش جان می‌کنین! یعنی چی؟
یعنی توی یه قابلمه ای که هیچی توش آب و روغن نیست و زیرش یه آتش خیلی بزرگ روشنه یه غذای چسبناک و سخت هضم میریزین … چه اتفاقی می افته؟
نه تنها غذاتون نمی پزه (هضم نمیشه) … بلکه زیرش سوخته، روش خامه و ساعت ها توی لوله ی گوارشتون بدون اینکه هضم بشه باقی می مونه.
پس تمام تلاشتون رو بکنین در تابستون از خوردن غذاهای سنگین، چرب و سخت هضم (مثل کله پاچه، چیزبرگر، لازانیا، چلوکباب، پیتزا و …) تا جائیکه ممکنه پرهیز کنین …
تابستان… چیا نخورم؟
در مورد شرایط لوله‌ی گوارش و ضعیف شدن قدرت هاضمه در تابستون صحبت کردیم؛ حالا چه کنیم که حال و احوال لوله‌ی گوارش‌مون توی این گرما ۴۰ درجه خوب بشه؟
اول از همه توی پخت و پز مصرف ادویه‌های تند و تیز و قوی (مثل فلفل سیاه، فلفل قرمز، کاری، چیلی، ماسالا، کاین (Cayenne)، زیره سیاه، تخم شنبلیله، خردل و …) رو قطع کنین. سعی کنین از ادویه‌های ملایمِ گرم مثل رازیانه، هل، زعفرون، رزماری، ریحان و زردچوبه بیشتر استفاده کنین. همچنین به ازای هر سه واحد ادویه‌ی گرمی که استفاده می‌کنین، حتما یه واحد ادویه‌ی خنک هم استفاده کنین (مثل گل سرخ، تخم گشنیز و سماق). کلا هم سعی کنین در این فصل خیلی غذا رو پر ادویه درست نکنین.
در مصرف غذاهایی که بسیار گرم هستن زیاده‌روی نکنین… مثل چیا؟
مثل بادنجان، زنجبیل، شوید، سیر و پیاز خام، پیازچه، تره و تربچه‌ی خام، نوشیدنی‌های حاوی کافئین (مثل چای سیاه، چای سبز، قهوه، نسکافه)، شکلات، الکل، نوشیدنی‌های انرژی زا، گردو، بادام زمینی، کره‌ی بادام زمینی، بادام هندی، فندق، کنجد، ارده.
بجاش غذاهای خنکی مثل سیب یا گلابی پخته، سبزیجات خنک پخته (مثل گشنیز، کرفس، جوانه‌ی ماش، کدو، بامیه و …) در رژیم غذایی‌تون بگنجونین.
از خوردن غذاهای بسیار شور مثل پفک، چیپس، ، تنقلات شور، ترشیجات شور و … پرهیز کنین… توی تابستان بخاطر گرمای زیاد، رطوبت بدن شما بسیار کم می‌شه… حال فکر کنین توی یه کاسه کوچک آب چند قاشق نمک بریزین… نمک تمام آب رو به خودش می‌کشه و می‌شه شوره‌زار!
از خوردن غذاهای بسیار ترش (مثل سرکه، ترشیجاتی که با سرکه درست شدن، سس‌های حاوی سرکه (مثل کچ آپ، مایونز و …)، آلبالو، آلوچه، لواشک، تمرهندی،) و تخمیری (مثل پنیر، کشک، ماست ترش، خامه ترش، کامبوجا) در تابستان پرهیز کنین… چرا؟
مصرف بیش از حد غذاهای ترش در هوای گرم پتانسیل مشکلات پوستی (کهیر، اگزما، آکنه، خارش و …) رو تشدید می‌کنن.
بطور کلی یادتون باشه مصرف مزه‌های شیرین، تلخ و گس در فصل تابستان به کاهش گرمای بدن کمک می‌کنن… مثل چیا؟
مزه‌ی شیرین مثل میوه‌های شیرین…. انگور، طالبی، هندوانه… مثل شیر….
مزه‌ی تلخ… مثل ماشعیر… گشنیز تازه….
مزه‌ی گس… مثل سیب … گلابی… جوانه‌ی ماش…
توی پست بعدی در مورد خوراکی‌های مناسب فصل تابستان بیشتر توضیح می‌دم.
مطالب مرتبط:
میوه‌های تابستانی رو چجوری بخوریم؟
لطفاً در زمان بازنشر مطلب که با امید به سلامتی همگان و با مهر تألیف شده است، به نام نویسنده آن «ستاره کیومرثی» اشاره‌کنید.
