نویسنده: ستاره کیومرثی
سؤال: چرا من همش عصبانی‌ام؟!
جواب: ما اصلاً عصبانیت تو خانواده‌مون ارثیه…. همه‌مون زود جوش میاریم! هیچی توی دلم نیست‌ها… اما یهو می‌شم مثل اسفند روی آتیش و زبونم می‌شه مثل یه تیغ برنده!
یا اینکه… توی این دوران قرنطینه با این همه فشار عصبی و اقتصادی و … که همه چیز روی اعصاب آدمه مگه می‌شه عصبانی و تحریک‌پذیر نبود؟!
اما جدا از عوامل عصبانیت‌زای محیطی و مسائل ژنتیکی، توی یه شرایط و محیط کاملاً مشابه دو نفر رو می‌بینین که اولی دل‌گنده‌اس… پره از آرامش و خیلی به‌ندرت عصبانی می‌شه… اما دومی با کوچک‌ترین محرکی جوش میاره، دادو بیداد می‌کنه و باعث رنجش اطرافیانش مي‌شه! …انگار کله‌اش داغه و دود از گوش‌هاش می‌زنه بیرون… ذهنش پره از قضاوت و بدبینی!
خب چی می‌شه که آنقدر ذهن اینجوری به راحتی پرمی‌شه از خشم؟!
بر اساس آیورودا وقتی عنصر آتش یا دوشای پیتا در فرد از تعادل خارج می‌شه (زیاد می‌شه) این علائم روحی در فرد بوجود می‌آد.
همونطور که توی پست مغز دوم گفتیم لوله‌ی گوارش (و بخصوص روده‌ی کوچک) ملقب شده به مغز دوم ما آدم‌ها. وقتی توش پر می‌شه از آتش بیش از حد و توی گیرندههای هورمون‌های مغزی (که درصد زیادی‌شون توی روده‌ی کوچک هستن) کیفیت گرمی غلبه پیدا می‌کنه، فرد بیشتر مستعد عدم تعادل‌های روحی پیتایی (عصبانیت، تحریک‌پذیری، کم‌صبری، کمال‌گرایی، بدبینی و ….) می‌شه!
خب چه کنیم که حتی اگه ژنتیکی مستعد عصبانیت و تحریک‌پذیری هستیم، یا توی دنیای پر از محرک‌های عصبی زندگی می‌کنیم، به این خشم با خوردن ترکیب‌های غذایی اشتباه دامن نزنیم؟!
در ادامه در مورد مواد غذایی و کارهایی که دوشای پیتا و در نتیجه عصبانیت رو تشدید می‌کنن و درمان‌های خانگی برای این مشکل صحبت می‌کنیم!
کدوم غذاها شما رو مستعد عصبانیت و تحریک‌پذیری می‌کنن ؟!
گفتیم که وقتی درون لوله‌ی گوارش (یا همون مغز دوم)، و بالطبع گیرندههای هورمون‌های مغزی، کیفیت گرمی بیش از حد غلبه پیدا می‌کنه و فرد دچار عدم تعادل پیتا می‌شه و بیشتر مستعد عصبانیت، تحریک‌پذیری، کم‌صبری و بدبینی می‌شه!
پس افرادی که این علائم روحی توشون زیاده بهتره در مصرف غذاهایی که کیفیت گرمی بیش از حد توشون غلبه داره زیاده‌روی نکنن! اما کدوم غذاها؟!
بادنجان، زنجبیل، پونه، سیر خام، پیاز خام، پیازچه‌ی خام، تره‌ی خام، ترب و تربچه‌ی خام، ترخون خام، شلغم، فلفل سیاه، فلفل قرمز، انواع فلفل‌های تند، خردل، کاری، کاین (Cayenne)، زیره‌ی سیاه، چیلی، گردو!
و از همه مهمتر…. کافئین (شامل قهوه، نسکافه، چای سیاه)، سیگار، تنباکو، قلیان، ماریجوانا، الکل و هر نوع ماده‌ی مخدر دیگه! این مواد به صورت موقت توی لوله‌ی گوارش یه آتش مصنوعی خیلی بزرگ روشن می‌کنن… برای همینه که اشتهای رو زیاد می‌کنن یا به کار کردن شکم کمک می‌کنن… به کسایی فکر کنین که وقتی ماریجوانا مصرف می‌کنن بشدت گرسنه می‌شن… یا کسایی که وقتی الکل مصرف می‌کنن حتماً کنارش باید یه چیزی بخورن وگرنه معده‌درد می‌گیرن… یا به کسایی که تا صبح قهوه‌شون رو نخورن یا سیگارشون رو نکشن اجابت مزاج نمی‌تونن داشته باشن!
این آتش مصنوعی خیلی بزرگ همزمان بشدت گیرندههای هورمون‌های مغزی رو توی روده‌ی کوچک گرم می‌کنه، بصورت موقت دنیا رو روشن می‌کنه و بهتون سرحالی و اعتماد بنفس می‌ده… اما بعد از اینکه اثر اولیه‌اش از بین رفت بشدت تحریک‌پذیر‌تون می‌کنه و پتانسیل خشم و عصبانیت رو توی شما چند برابر می‌کنه!
اگه جزو افرادی هستین که اصولاً کله‌تون داغه و زود جوش میارین…. غذاها و مواد بالا رو خیلی با احتیاط مصرف کنین… بخصوص توی فصل تابستون!
چه کارهایی شما رو مستعد عصبانیت و تحریک‌پذیری می‌کنن؟!
توی پست‌های قبلی گفتیم… زیاد شدن پیتا (یا صفرا) یعنی زیاد شدن عنصر آتش و در نتیجه گرمی بیش از حد در جان و جسم … درواقع با زیاد شدن عنصر آتش توی ذهن‌تون پتانسیل عصبانیت چند برابر می‌شه…
پس اگه زیاد عصبانی می‌شین یا زمان‌هایی که خیلی تحریک‌پذیرین… خودتون رو خیلی در معرض گرمای بیش‌ازحد قرار ندین! طولانی‌مدت توی آفتاب نمونین، به خورشید یا هر منبع نور مصنوعی طولانی‌مدت خیره نشین… حتماً از عینک آفتابی و کلاه استفاده کنین!
به‌هیچ‌وجه خودتون رو بیش‌ازحد گرسنه نگه ندارین… مثل اینه که توی روده‌هاتون که خالی موندن یه آتش بزرگ روشن باشه…. پر می‌شین از عصبانیت، کلافگی، تحریک‌پذیری، و سردرد!
توی هوای گرم از انجام ورزش سنگین بشدت پرهیز کنین … چرا؟! چون اصولاً ورزش با افزایش متابولیسم عنصر آتش رو زیاد می‌کنه…. حالا فرض کنین توی یه روز داغ برین یکی دو ساعت زیر آفتاب دوچرخه‌سواری کنین…. مثل اینه که توی تمام وجودتون یه آتش بزرگ روشن کنین و بدنتون رو بشدت گرم و خشک کنین!
بجاش برین سراغ ورزشی مثل شنا که بدنتون رو خنک می‌کنه… یا اینکه زیر نور مهتاب پیاده‌روی کنین!
سعی کنین بجای رنگ‌های گرم مثل زرد و نارنجی و قرمز، توی لباس پوشیدن و محیط اطراف‌تون از رنگ‌های خنک مثل آبی، سبز و بنفش استفاده کنین!
دیگه چی؟! …. خنده‌درمانی!
می‌دونستین خنده‌ی از ته دل التهاب رو کم می‌کنه، بدن رو خنک می‌کنه، گیرندههای هورمون‌های مغزی رو فعال می‌کنه و منجر به ترشح سروتونین می‌شه؟! پس روزی نیم ساعت یه سریال کمدی ببینین و هر چند روز یکبار به تماشای یه تئاتر یا فیلم کمدی بشینین!
و از همه مهمتر… لبخند بزنین…. صورت زیبای شما با لبخند هزاران بار زیباتره….
درمان خانگی برای عصبانیت
اگه صبح‌ها قهوه یا چایی سیاه نخوریم پس چی بخوریم؟!
همونطور که توی مطلب قبلی توضیح دادیم مصرف مواد محرکی مثل کافئین، سیگار، الکل، ماریجوانا و … در لحظه، شما رو سرحال و سرزنده می‌کنن و از خواب‌آلودگی نجات می‌دن… اما وقتی اثر اولیه‌شون از بین رفت، پتانسیل عصبانیت و تحریک‌پذیری رو در شما تشدید می‌کنن!
پس صبح‌ها چی بخوریم که مثل قهوه بهمون انرژی بده و از خواب بیدارمون کنه اما عوارض نداشته باشه؟!
اگر صبح‌ها خیلی گرسنه نیستین… یکی از ترکیبات زیر رو بخورین. اگه گرسنه هستین، یکی از این ترکیبات رو بهمراه صبحانه‌تون بخورین:
۱. ۳/۴ لیوان آب هویج + ۱/۴ لیوان آب سیب یا آب کرفس + ۱/۲ قاشق مرباخوری پودر رازیانه یا رزماری (در دمای اتاق…. یادتون باشه این ترکیب نباید یخ باشه)! به همراه این ترکیب یک کاسه سیب پخته هم بخورین! سیب رو تکه‌تکه کنین، بریزین توی قابلمه، روش یکم هل یا زعفران یا دارچین و گل‌سرخ بریزین با یکم آب و بگذارین بخارپز بشه! بعد از خنک شدن روش یکم عسل بریزین و نوش جانش کنین.
۲. مواد زیر رو بریزین توی مخلوط‌کن و نوش جان‌شون کنین:
۱ لیوان آب گرم + ۱ مشت جعفری یا ریحان تازه + ۱ هویج متوسط + ۱ خیار کوچک (با پوست) + ۱/۲ قاشق مرباخوری پودر رازیانه یا رزماری + ۱-۲ سرانگشت زعفران + ۱-۲ سرانگشت نمک + ۱-۲ قاشق مرباخوری لیموترش تازه + ۱-۲ قاشق مرباخوری عسل (توی فصل سرد می‌تونین به این ترکیب ۱/۲ قاشق مرباخوری زنجبیل تازه‌ی خرد شده هم اضافه کنید)!
این ترکیبات بلغم‌سوز و چربی‌سوز هستن، به پاکسازی روده‌ها کمک می‌کنن، گیرندههای هورمون‌های مغزی رو فعال می‌کنن، سرحال‌تون می‌کنن، و از خواب‌آلودگی نجات‌تون می‌دن!
نکته‌ی آخر اینکه پنیر رو از صبحانه‌تون حذف کنید… در مورد دلیلش مفصل در این مطلب توضیح می‌دم! برای دستور یک صبحانه‌ی متعادل بر روی مطلب مربای سیب و هویج کلیک کنین!
وقتی عصبانی هستیم چی بخوریم؟!
یکی از ترکیبات زیر رو بخورین:
۱ـ ۴-۵ برگ ریحان تازه + ۲-۳ برگ گشنیز تازه رو بریزین توی یه لیوان آب جوش و بگذارین دم بکشه. قبل از خوردن هم بهش چند قطره لیموترش و یک قاشق مرباخوری عسل اضافه کنین!
۲ـ ۱/۲ قاشق مرباخوری پودر بابونه‌ی شیرازی + ۱/۸ قاشق مرباخوری پودر گل‌سرخ رو بریزین توی یه لیوان آب جوش و بگذارین دم بکشه. قبل از خوردن هم بهش چند قطره لیموترش و یک قاشق مرباخوری عسل اضافه کنین!
۳ـ توی یه لیوان ۲ قاشق غذاخوری خیار خام رنده‌شده (با پوست) بریزین و روش ۱ قاشق مرباخوری گلاب + ۱ قاشق غذاخوری سکنجبین + ۱ لیوان آب (در دمای محیط) بریزین و نوش‌جانش کنین!
۴ـ توی یه لیوان آب ولرم ۲ قاشق مرباخوری خاکشیر + ۱ قاشق مرباخوری تخم شربتی + چند قطره لیموترش + ۱ قاشق عسل اضافه کنین و نوش‌جانش کنین!
۵ـ توی یه لیوان آب ولرم ۱ قاشق مرباخوری تخم بالنگو + ۱/۴ لیوان عرق بیدمشک + ۱ قاشق مرباخوری گلاب + چند قطره لیموترش + ۱ قاشق عسل اضافه کنین و نوش‌جانش کنین!
۶ـ یه لیوان آب نارگیل بخورین!
۷ـ یه لیوان آب طالبی یا آب هندوانه‌ی تازه بخورین!
وقتی عصبانی هستیم چکار کنیم؟!
گفتیم… زیاد شدن پیتا یعنی زیاد شدن گرمی بیش‌ازحد در جان و جسم … و در نتیجه بوجود آمدن زمینه‌ای مساعد برای عصبانیت و تحریک‌پذیری
پس وقتی بشدت تحریک‌پذیرین و کم‌صبر یه جوری بدنتون رو خنک کنین…
یه دوش آب ولرم بگیرین…
خودتون رو در معرض نسیم خنک قرار بدین… مثلاً شب زیر نور مهتاب برین نیم ساعت دوچرخه‌سواری…
دراز بکشین و دوتا برش خیار تازه رو بگذارین روی پلک‌هاتون و نفس عمیق بکشین…
یه پنبه‌ی آغشته به گلاب رو مرتب روی پلک‌هاتون و شقیقه‌هاتون بمالین…
از رایحه‌های خنک مثل صندل، گل‌سرخ و یاس استفاده کنین…
با روغن‌های خنک‌کننده مثل روغن نارگیل، روغن‌زیتون یا روغن گل‌سرخ بدنتون رو چرب کنین و ماساژ بدین…
کف پاتون و شقیقه‌هاتون رو شب قبل از خواب با ژل تازه‌ی آلوئه‌ورا مرطوب کنین و ماساژ بدین….
توی سوراخ‌های بینی‌تون رو شب و در طول روز یکی دو بار با روغن نارگیل چرب کنین…
توی طبیعت سرسبز زیاد وقت بگذرونین…. یکی از مؤثرترین روش‌های کاهنده‌ی پیتا نگاه کردن به رنگ سبز گیاهانه… حتی اگر نمی‌رسین برین توی طبیعت…. محیط زندگی و کارتون رو پر کنین از گل و گیاه!
وقتی عصبانی هستیم چکار کنیم؟!
ـ هر وقت خیلی عصبانی بودین…
ـ ۱۲ بار تمرین تنفسی شیتالی (Sheetali Pranayama) رو انجام بدین.
ـ چجوری؟
ـ خیلی خوبه که این تمرین رو از مربیان یوگا یاد بگیرین یا در موردش توی یوتیوب ویدئوهای آموزشی ببینین… اما می‌تونین از دستورالعمل زیر هم استفاده کنین:
ـ بهتره این تمرین تنفسی رو شکم خالی انجام بدین.
ـ چهارزانو با ستون فقرات صاف بنشینین و چشم‌هاتون رو ببندین…
ـ قسمت‌های کناری زبون‌تون رو به سمت بالا ببرین و زبون‌تون رو بشکل یک لوله دربیارین….
ـ حالا زبون‌تون رو بین لب‌هاتون قرار بدین…
ـ به آرومی یه دم طولانی از طریق دهن‌تون انجام بدین و اکسیژن رو وارد بدنتون کنین… با اینکار بطور کاملاً محسوس خنک شدن سرتون و لوله‌ی گوارش‌تون رو احساس می‌کنین.
ـ نفس‌تون رو یکم نگه دارین….
ـ حالا زبون‌تون رو برگردونین توی دهن‌تون، لب‌هاتون رو ببندین و از طریق بینی‌تون یه بازدم طولانی و آروم داشته باشین! این تنفس رو ۱۲ بار انجام بدین.
ـ اما بعضی از آدم‌ها نمی‌تونن زبون‌شون رو لوله کنن! اگر جزو اون دسته از آدم‌ها هستین… از تنفس شیت‌کاری (Sheetkari Pranayama) استفاده کنین.
ـ چهارزانو با ستون فقرات صاف بنشینین و چشم‌هاتون رو ببندین…
ـ دندون‌هاتون رو روی همدیگه بگذارین و نوک زبون‌تون رو به آرومی بچسبونین به پشت دندون‌هاتون….
ـ حالا لب‌هاتون رو باز کنین و یه دم طولانی از طریق دهان‌تون انجام بدین….
ـ نفس‌تون رو یکم نگه دارین….
ـ حالا زبون‌تون رو برگردونین توی دهن‌تون، لب‌هاتون رو ببندین و از طریق بینی‌تون یه بازدم طولانی و آروم داشته باشین! این تنفس رو ۱۲ بار انجام بدین.
لطفاً در زمان بازنشر مطلب که با امید به سلامتی همگان و با مهر تألیف شده است، به نام نویسنده آن «ستاره کیومرثی» اشاره‌کنید.
