نویسنده: ستاره کیومرثی
صبحانه چی بخورم؟ کی بخورم و چقدر بخورم؟
اگر صبحها گرسنه نیستید اینجا رو بخونید
و اگر صبحها گرسنه هستید اینجا رو بخونین.
همراه صبحانهتون بجای نوشیدنیهای حاوی کافئین (مثل قهوه یا چای سیاه) یک لیوان دمنوش هاضمه یا دمنوش نشاطآور بخورین که هم از خواب بیدارتون کنه هم به گوارشتون کمک کنه. راستی چرا نباید کافئین بخوریم؟ زندگی بدون کافئین چه رنگ و بویی داره؟ چطوری کافئین رو از زندگیمون حذف کنیم؟ جواب این سؤالات رو اینجا بخونین.
از دو ساعت بعد از صبحانه هر یک ساعت یکبار یک لیوان چای هاضمه بنوشید. اگر چای هاضمه در دسترستون نیست، هر یک ساعت یکبار یک لیوان آب گرم به همراه چند قطره لیموترش، یک قاشق مرباخوری سرخالی عسل و یک سرانگشت نمکی بنوشید. با این کار آتش گوارشیتون رو شعلهور میکنین و به هضمتون کمک میکنین.
حدود ساعت ۱۰ صبح به احساس گرسنگیتون توجه کنین. اگر گرسنه بودید یک میانوعدهی سالم همچون ترکیبات زیر نوش جان کنید:
یک کاسه سالاد میوه یا یکی دو قلم میوه (مثلا یک خرمالو با یک لیموشیرین) با یه کاسه سیب پخته
۱۰ عدد بادام خیس کردهی پوست کنده + ۱ قاشق مرباخوری عسل + یک سرانگشت هل + یک سرانگشت گل سرخ + یک لیوان چای هاضمه
از خوردن کیک و بیسکویت در میان وعده ی صبح خود داری کنین.
اگر گرسنه نبودید بهتر است چیزی نخورید و در عوض یک لیوان چای هاضمه یا آب گرم با چند قطره لیموترش و عسل بنوشید.
بخاطر داشته باشید در آیورودا ناهار وعدهی اصلی روز محسوب میشود. همانطور که در بین ساعات ۱۱ تا ۱ ظهر خورشید در وسط آسمان است و تابش نور خورشید به حداکثر میزان خود میرسد، آتش گوارشی ما نیز در این زمان در قویترین حالت خود قرار دارد و آمادهی هضم وعدهی اصلی روز است. پس ناهار خود را حتما بین ساعات ۱۱ تا ۱ (حداکثر تا ۲) بخورید. از ساعت ۲ به بعد آتش گوارشی ضعیف میشود و هضم یک وعده غذای سنگین برای لولهی گوارش بسیار سخت میگردد.
حال به بشقاب نهارتان فکر کنید. معمولا حاوی ۱۵-۲۰ قاشق برنج با یک تکه بزرگ گوشت، مرغ یا ماهی است. همچنین در کنارش چند قاشق ماست می ریزید و یک تکه نون هم می خورید تا خوب سیر شوید. بلافاصله بعد از غذا هم یک شیرینی می خورید تا به خیال خود به هضم غذا کمک کنید.
ترکیبات و نسبتهای غذاهای ذکر شده در بالا وعدهی ناهار را بسیار سنگین و سخت هضم میکنند. سعی کنید برای هضم و جذب بهتر وعدهی اصلی روز خود قوانین زیر را رعایت کنید:
حدود ٪۳۰ بشقابتون برنج (حداکثر ۴-۵ قاشق غذاخوری) یا نون (حداکثر یک کف دست) باشد. برنج رو بصورت آبکش و ادویه دار مصرف کنید. اگر از نان استفاده میکنید حتما از نانهای سبوسدار یا چند غله یا بدون گلوتن استفاده کنید. اگر بسیار لاغر هستید و میل به چاق شدن دارید میزان برنج را تا ۷-۸ قاشق غذاخوری افزایش دهید و برنج را بصورت کته و ادویهدار مصرف کنید.
حدود ٪۲۰ بشقابتون پروتئین باشد (به اندازهی نصف کف دست). برای مثال حدود ۱/۳ یک سینهی مرغ یا ۲-۳ تکه گوشت خورشتی. اگر گیاهخوار هستید این ۲۰٪ میتواند خورشت گیاهیای باشد که حاوی یک تکه کوچک پنیر، یا ۲ قاشق غذاخوری ماست یا ۱۰ بادام (یا پسته) خیس کردهی پوست کنده است.
حدود ٪۵۰ بشقابتون باید با غذاهای فیبردار مثل سالاد هاضمه یا سبزی خوردن (مثل جعفری و ریحان) یا سبزیجات تفت داده شده یا بخارپز شده باشد. اگر سبزی خوردن مصرف میکنید، آن را با کمی لیموترش، روغن زیتون، نمک و آویشن مزهدار کنید. چنانچه از سبزیجات پخته استفاده میکنین نسبت صحیح بین سبزیجات گرم و سرد را رعایت کنید. درصورتیکه بسیار لاغر هستید و میل به چاق شدن دارید، میزان سبزیجات را به ٪۳۰ کاهش دهید.
پرخوری نکنید. کف دو دست خود را کنار هم قرار دهید و یک کاسه بسازید؛ این حجم معدهی شماست. پس کل غذاهایی که در وعدهی ناهار وارد لولهی گوارش شما میشوند (اعم از ناهار، سالاد و مخلفات) باید در یک بشقاب معمولی جا شوند. آداب صحیح غذا خوردن را بیاموزید. غذا را آهسته بخورید، بجای قاشق غذاخوری با قاشق مرباخوری غذا بخورید و هر لقمه را پیش از قورت دادن حسابی بجوید.
برنج، نان و سیبزمینی را در یک وعدهی غذایی با هم ترکیب نکنید؛ ترکیب این مواد غذایی بسیار سخت هضم و سنگین است.
اگر غذایتان حاوی گوشت، مرغ، ماهی یا تخم مرغ است، به هیچ وجه همراه غذای خود ماست یا پنیر نخورید. همچنین از خوردن غذاهایی که حاوی شیر یا خامه هستند پرهیز کنید. لبنیات بسیار چسبنده و بلغمی هستند و ترکیبشان با انواع گوشتها بشدت سمی و سخت هضم است.
از خوردن آب یخ، نوشابه و دوغ سرد، شور و غلیظ به همراه غذای خود پرهیز کنید. بخاطر داشته باشید خوردن دوغ عادی با غذا دشمن گوارش است، اما دوغ هاضمه همچون شهد گوارشی عمل میکند و به هضم کمک مینماید.
از خوردن دسرهای پر شکر و سنگین بعد از غذا پرهیز کنید. در مورد آداب و زمان درست دسر خوردن اینجا را مطالعه کنید. اگر پس از غذا احساس نیاز به خوردن غذای شیرین میکنید، بر روی ۵-۱۰ بادام خیس کردهی پوست کنده ۱-۲ قاشق مرباخوری عسل، ۲ سرانگشت هل و یک سرانگشت گل سرخ بریزید و نوش جانش کنید.
فرض کنید حدود ساعت ۱۲ تا ۱ ناهار خوردهاید. اگر حدود ساعت ۴ تا ۵ بعد از ظهر احساس گرسنگی کردید یکی از میان وعدههای زیر را بخورید:
یک بیسکوئیت یا برش کیک سبوس دار با یک لیوان چای هاضمه
یک کاسه سالاد میوه یا یکی دو قلم میوه (مثلا یک خرمالو یا نارنگی با یک لیموشیرین) یا یه کاسه سیب پخته
یا ۱۰ عدد بادام خیس کردهی پوست کنده + ۱ قاشق مرباخوری عسل + یک سرانگشت هل + یک سرانگشت گل سرخ + یک لیوان چای هاضمه
اگر احساس گرسنگی نداشتید یکی از میان وعدههای بلغمسوز زیر رو بخورید:
یک لیوان آب هویج
یک لیوان اسموتی سبزیجات
یک هویج رنده شده + ۲ سرانگشت هل + ۱ سرانگشت گل سرخ + ۱-۲ قاشق مرباخوری عسل
یک کاسه سیب پخته
در وعدهی شام دو قانون مهم را رعایت نمایید:
۱ ـ شام خود را حدود ساعت ۶ (حداکثر ۷) بخورید. چرا؟
وقتی دیر شام میخورید و بلافاصله پس از شام میخوابید، بدن شما افقی میشود، پروسهی هضم مختل میگردد (برای اطلاعات بیشتر در مورد مضرات خوابیدن بلافاصله پس از غذا اینجا کلیک کنید)، و لولهی گوارش مملو از بلغم بد و سموم میشود.
۲ـ وجود سبزیجات فیبردار (همچون هویج، اسفناج، جعفری، ریحان، ترهفرنگی، فلفل دلمهای، کرفس، لبو و …) در وعدهی شام اهمیت زیادی دارد. حجم کربوهیدرات را کاهش دهید و سبزیجات را افزایش. چرا؟ چون فیبر سبزیجات همچون اسفنج بلغمهای هضم نشدهای که در طول روز در لولهی گوارشتان تجمع پیدا کردهاند را به خودشان جذب کرده و هضم مینمایند.
در وعدهی شام یکی از ترکیبات زیر را بخورید:
یک کاسه سالاد هاضمه درست کنید. اگر گیاهخوارید به سالادتان مقداری آجیل (مثلا ۱۰ بادام خیس کردهی پوست کنده یا ۱۰ پسته یا ۱ قاشق غذاخوری تخم کدو یا تخم آفتاب گردان) و ۲ قاشق غذاخوری کینوای پخته اضافه کنید. اگر گیاهخوار نیستید میتوانید به ترکیب بالا مقداری پروتئین حیوانی (مثل مرغ، بوقلمون، یک تخم مرغ آب پز و …) اضافه کنید. این کاسه سالاد رو به همراه یک لیوان دوغ هاضمه بخورین.
این ترکیب برای افرادی که اضافه وزن دارند با دچار عدم تعادل دوشای کافا هستند بسیار مناسب است. اگر لاغر هستید یا دوشای واتا در شما غلبه دارد میتوانید به همراه سالاد یک کف دست نان سبوسدار یا بدون گلوتن میل کنید.
یک کاسه سوپ سبزیجات یا آش سبزیجات. سعی کنید حدود ۵۰-۷۰٪ سوپ یا آش، سبزیجات باشد (نسبت سبزیجات گرم به سرد ۳ به ۱ باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد سبزیجات گرم و سرد اینجا کلیک کنید). ۳۰-۵۰٪ بقیهی سوپ پروتئین و یک غلات سبک (مثل کینوا، جو دوسر، گندم سیاه (Buckwheat)، بلغور یا برنج ) باشد.
حدود ساعت ۷ یک لیوان دمنوش آرامش بنوشید.
اگر شام خود را زود خوردید و شب قبل از خواب احساس گرسنگی کردید، یک لیوان شیر گرم ادویهدار با عسل بخورید (یک لیوان شیر را به همراه ۲ سرانگشت هل، یک سرانگشت جوزهندی و یک سرانگشت گل سرخ گرم کنید و پیش از نوشیدن به آن یک قاشق مرباخوری عسل اضافه کنید).
اگر قبل از خواب احساس گرسنگی نداشتید، یک لیوان دوغ هاضمه بخورید… این دوغ هم به پروسهی هضم کمک میکند و هم خوابتان را عمیق مینماید.
لطفاً در زمان بازنشر مطلب که با امید به سلامتی همگان و با مهر تألیف شده است به نام نویسنده آن «ستاره کیومرثی» اشارهکنید.