بیماری‌های خودایمنی (۴)
۱۴۰۳/۰۴/۰۹
بیماری‌های خودایمنی (۶)
۱۴۰۳/۰۴/۲۷
بیماری‌های خودایمنی (۵)
بیماری‌های خودایمنی و محصولاتِ بدونِ گلوتن
نویسنده: ستاره کیومرثی
توی پست‌های قبلی یه آشنایی کوچیکی با چیستی و چراییِ بیماری‌های خودایمنی و درمان‌های رایجِ آنها پیدا کردیم. همچنین وارد مبحث تغذیه شدیم و با غذاهایی که سیستم ایمنی رو بیش از حد فعال می‌کنن، و اثرِ مصرف گلوتن روی بیمار‌های خودایمنی آشنا شدیم.
توی این پست می‌خوایم بریم سراغِ محصولاتِ بدون گلوتن.
اگر خارج از ایران (در آمریکا، کانادا یا قاره‌ی اروپا زندگی می‌کنین، رفتن روی رژیم بدون گلوتن خیلی کارِ پیچیده‌ای نیست؛ چون محصولات بدون گلوتنِ بسیار متنوعی در دسترس‌تونه.
اما در ایران تازه چند ساله که تنوعِ محصولاتِ بدون گلوتن داره کمی بیشتر می‌شه و متاسفانه هنوز اکثرشون کیفیت بالایی ندارن و ترکیباتی که درونشون بکار برده شده، اکثرا سخت هضم هستند.
نکته‌ای که خیلی مهمه در زمانِ انتخابِ محصولات بدون گلوتن حواس‌مون بهش باشه اینه که کدوم موادِ غذایی، ترکیبات اصلی‌شون رو تشکیل می‌دن. کدوم مواد غذایی این روزها بیشتر از همه در صنعت مواد غذایی بدون گلوتن استفاده می‌شن؟ آرد برنج، آرد ذرت، نشاسته ذرت، آرد کینوا (Quinoa)، آرد ارزن (Millet)، آرد سورگام (Sorghum)، آرد گندم سیاه (Buckwheat)، آرد آمارانت (Amaranth)، آرد کتان (Flaxseed)، آرد و نشاسته سیب زمینی، نشاسته‌ی تاپیوکا (Tapioca starch)، آرد سویا، آرد بادام، آرد بادام زمینی، آرد نارگیل.
خیلی از محصولات بدون گلوتن (مثل نان، ماکارونی، کیک، بیسکویت و … ) بر پایه‌ی آرد ذرت تولید می‌شن (یعنی آرد ذرت حدود ٪۸۰ـ٪۹۰ ترکیبات رو تشکیل می‌ده). آرد ذرت از لحاظِ کیفی، آردِ سبکی محسوب می‌شه، سنگین نیست، هضمِ راحتی داره و مصرفش در آیورودا، معمولا برای افرادی که بدن‌شون رطوبتِ زیادی داره (دوشای کافا (یا بلغم) درونشون غلبه پیدا کرده) و اضافه وزن دارن، توصیه می‌شه.
اما متاسفانه تراریختگیِ بالای بذرِ ذرت در عصر حاضر مشکل‌ساز شده و باعث شده که جزء آلرژن‌های اصلی محسوب بشه! یعنی چی؟ یعنی مصرفش در حجم بالا می‌تونه منجر به افزایش سطح التهاب (inflammation) و فعال شدن بیش از حد سیستم ایمنی بشه (البته مصرف کمش، وقتی با آردهای دیگه ترکیب می‌شه، معمولاً مشکل‌ساز نیست).
از طرفی، یادتون باشه مصرف ذرت در حجم بالا می‌تونه منجر به ایجاد زخم در دیواره‌ی روده و اطراف مقعد بشه؛ برای همین اگر از بواسیر، شقاق، فیشر یا کولیت روده رنج می‌برین، در مصرف بیش از حد محصولاتِ حاوی ذرت باید خیلی بیشتر احتیاط کنین.
پس سعی کنین بیشتر سراغ محصولاتِ بدون گلوتنی برین که بیشتر بر پایه‌ی آرد برنج درست شدن، و آردهای دیگه درصد کمتری از ترکیباتشون رو تشکیل می‌دن.
آرد سویا چی؟ همون مشکل آرد ذرت رو داره… تراریخته‌است و جزء آلرژن‌های اصلی محسوب می‌شه.
آرد کینوا، آرد ارزن، آرد سورگام، آرد گندم سیاه، آرد آمارانت، نشاسته‌ی تاپیوکا و آرد کتان چطور؟ همگی آردهای سبکی محسوب می‌شن و معمولا در ترکیب با آردهای بدون گلوتن دیگه هضم راحتی دارن.
آرد سیب زمینی و نشاسته‌ی سیب زمینی چطور؟ سیب زمینی از منظر آیورودا بسیار سرد و خشک محسوب می‌شه؛ وقتی در حجم زیاد مصرف می‌شه متابولیسم رو کند می‌کنه و یبوست ایجاد می‌کنه. از اونجایی که افرادی که به گلوتن حساسیت دارن و یا هضم کامل گلوتن براشون مشکله، اصولاً متابولیسم کندی دارن، با خوردن محصولات بدون گلوتنی که بر پایه‌ی سیب زمینی درست شدن (حدود ٪۸۰ـ٪۹۰ آرد یا نشاسته‌ی سیب‌زمینی)، دچار مشکلات گوارشی مثل نفخ یا یبوست می‌شن (البته مصرف کمش، وقتی با آردهای دیگه ترکیب می‌شه، معمولاً مشکل‌ساز نیست).
آرد بادام‌جات چطور (محصولاتِ کتو)؟
برای بدست آوردن یک قاشق غذاخوری آرد بادام زمینی، حجم زیادی بادام زمینی باید آسیاب بشه؛ پس وقتی شما یک تکه نان کتو یا شیرینی کتو دارین مصرف می‌کنین که توش حداقل ۲-۳ قاشق آرد بادام‌جات مصرف شده، مثل اینه که دارین توی یه وعده ۲ـ۳ مشت بادوم زمینی رو نوش‌جان می‌کنین. می‌دونستین بادام‌جات بافت خیلی متراکمی دارن، چربی و روغن بالایی دارن و وقتی اینجوری توی حجم زیاد و بصورت خشک مصرف می‌شن، هضم خیلی ثقیلی دارن و هضم‌شون می‌تونه ساعت‌ها طول بکشه؟!
خیلی وقت‌ها افراد با هدف سلامتی و خوردن محصولات راحت هضم می‌رن سراغ نان‌ها و شیرینی‌های کتو… اما وقتی مصرفشون می‌کنن دچار احساس سنگینی و ورم در لوله‌ی گوارش‌شون می‌شن.
بین آردهای بادام‌جات، آرد بادام درختی از همه سبک‌تر محسوب می‌شه و آرد بادام زمینی از همه سنگین‌تر (بطور کلی یادتون باشه مصرف بادام زمینی و بادام هندی برای افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی مناسب نیست). آرد بادام جات بهتره با آردهای بدون گلوتن دیگه ترکیب بشن و به تنهایی و در حجم زیاد مصرف نشن.
توی پست بعدی در مورد محصولات بدون گلوتن در دسترس در ایران براتون می‌نویسم.
پر باشین از سلامتی
مطالب مرتبط:
بیماری‌های خودایمنی (۱): چیستی و چراییِ بیماری‌های خودایمنی و درمان‌های رایجِ آنها
بیماری‌های خودایمنی (۲): اثر تغذیه بر روی بیماری‌های خودایمنی
بیماری‌های خودایمنی (۳): رابطه‌ی گلوتن و بیماری‌های خودایمنی.
بیماری‌های خودایمنی (۴): کدوم غذاها گلوتن دارن؟
بیماری‌های خودایمنی (۵): کدوم موادِ غذایی، ترکیبات اصلی محصولات بدون گلوتن رو تشکیل می‌دن؟
بیماری‌های خودایمنی (۶): محصولاتِ بدون گلوتن در دسترس در ایران
بیماری‌های خودایمنی (۷): تأثیر لبنیات بر روی بیماری‌های خودایمنی
بیماری‌های خودایمنی (۸): تأثیر شکر، پروتئین حیوانی و حبوبات بر روی بیماری‌های خودایمنی
پسوریازیس: درمان خانگی برای بیماری پسوریازیس (یک نوع بیماری خودایمنی)
لطفاً در زمان بازنشر مطلب که با امید به سلامتی همگان و با مهر تألیف شده است، به نام نویسنده آن «ستاره کیومرثی» اشاره‌کنید.
